Sysdat

Nach oben

 

Di Soga  vön  Weisshösnar in dr Warberlas Wond            

In Gschnitztol innen in Wipptol, do geits an Schröfn mit ar pfeilsgeroden Wond, ar teiflich hoachn  ah nö. Iber dia Wond  kimmp wedr a Gams, nö a Mensch  au odr niedr, völauter asses kerschznsgeroda drhau geaht. En Numen hottsa vö ar Koppela weitar aruntn af an Bichela kriag, weil des Kopellela dr heilign Barbara geweicht ischt. Di  Leit  sogn olbn ze dr Barbara af guat teitsch holt Warbl.  Weil des Kopellela  direkt  gegn an Haufn Ungschichter, diasa  af dr Warbelas Wond öbn  öft zuagetrogn hobn, s Viicha und di Leit en Tol aruntn gschizzt hot, hot man  dia entrischa Wond   voar longer Zeit schün vö Falfermonnswond af Warberlaswond ummegetaft. Man hot gemoat, dass di heiliga Barbara, di Schutzpatronin dr Bergleit und woaß Gött nö fir wen siischt olldr, gegnen Unfug vö Geischter  eppas ausrichtn hat kennen, dia do öbn af den Schröfn  drhoama gewesn sein.  Gegn Unweetter, Blitz und Hogl  soll  di heiliga Barbara  ah gkölfn hobn. Ober gegnen  Weisshösnar issa  mochtlös gewesn, dear hot sei Unwesn af dr Wond öbn und drum ummar  ungschaugger getriibn. Wenn di Leit vön Dörf  iahra Bittgänga ze dr heilign Barbara gongen sein, noar ischt dear Tölbm  af dr Wond öbn wöll  woadl verschwunddn  gewesn.

 

Wear dr Weisshösner würklich gewesn ischt odr völleicht sögor nö ischt, des  hot  niamat aussargfundn. Dia Leit und voarolln di Kindr, denen arscha gezoag hot, hobn gsogg, dasses  a  glotzater Löter ischt, mit ar weissn, kurschzn Hösa un. Ear hot sein  Köpf  oartian  und untern Orbm nemmen  und drbei nö redn kennen und di Augn verdrahn. Es gleicha Fuahrwerk hoter mit sein Haxn und  di Arbn ah unstelln kennen. Oa Haxn ischtn iberhaup ausgerissn gewesn. Ober wos nö viil örgar ausgschaugg hot, ear ischt af an Schimmbl geriitn, dear koan hintern Toal ugn gkop hot. Dear Gaul ischt mitn Weisshösnar drau gött af di voardrn  Haxn drhear gallöpiarscht. Gschriirn sölls Röös jo nia hobn, ober a Gschneifa sölls ungschtellt hobn, ass di Leit gemoat hobn, do blost a teiflischer Schturbm iber di Jächer drhear. Jo, ober wos nö  viil entrischar gewesn ischt  ba Röös und Reitar,  des hot mansa jo foscht gor nit ze sogn getraut, weil siischt hats gött gkoaßn, man ischt verhext odr a Lehnelar. Des holba  Röös ischt zompn Weisshösnar pfeilsgeroda di Warberlas Wond augn  und niedrgeriitn, dasses gött asö gfuirscht hot. Des hat gleigger drnoch heargseechn, dass dr Weisshösnar  mitn Tuifl eppas ze tian gkop hat. Dia Zwoa  hots eppar nit ausn Schröfn gewörfn, wia man moan hat kenen. Ah koa Blitz odr Donndr ischt denen en dr Wond öbn beikemmen.  Gsechn woarn  ischt dr Weisshösnar und sei Röös mit Ausnohma vön Winter olleweil meahr woarn. En Winter iber wearschtr wohrscheinlich  tiaf en dr Warberlas Wond innen gkaust hobn. Man hot ah gsogg, dass dr Weisshösnar  vön roachn Gamsfleisch lebb. Di wildn Gamsn  hotterscha en di Schräfn öbn und in Berg aruntn  gfoocht und di Jagar söllnen ban Gamsschteahln nia drschtellt hobn, öbwöhls  öft af dr Passa gewesn sein. S Nochnschiassn hot rein nicht gkölfn, ah wennsn dürchlat gschössn hatn. Drhoama sölln beada, wia schün gsogg, direkt in dr Warberlaswond  innen gewesn sein, in an Oarscht, den niamat gfunddn hot. Weilnweis  ischtn  holt öffnsichtlich ah longweilig woarn do öbn en Schröfn und  sei Gaul  hotsa miaßn seina zwoa bschlognen Voadrhuafa  ausgalöppiarn. Wear  en Röös di Huafa mit den bsundrn Eisn bschlogn hobn kannt, des hot niamat  ze sogn gewisst. Wenn man bedenkt, dass a Röös mit Huafeisn  af an blekkatn Schtoan  ausschlipft, söbolds draukimmp, noar woascha koan Rot, wosses bedeitet, dass dear Gaul  iber dia Schröfnwond schpring as wia an Oachar  af ar Forcha. Una  an Tuiflsfuahrwerch odr ar Hexarei ischter dees  ondrscht nit  voarschtellbor gewesn.

Dr Weisshösnar ischt bsundrsch en Summer und en Herbescht fürchar geriitn und hot en friagarn Zeitnen di Leit, dia do en Berg öbn s Viicha gsuacht hobn odr dia af di Mahdr giahn hobn miaßn, drschrekkt.  Do söllar gonz schtilla hintran Schtoan odr an Baam  geworschtet hobn bis a Mensch vörbeikemmen ischt. Noar ischter fürchargschössn , hot sein Grindd untern Orbn gedrukkt, hot lochata Pläarar ogelot und ischt glei drau  zompn Schimmbl dürch di Luft  en di Warberlaswond ummengflögn. Dörscht hots noar an Schnool getun und  wegk seinsa gewesn, as wennsesa nia gebn hat. Mei liaber, do ischt en Leitnen, denen  dear Zauber unterkemmen ischt, nit gor asö wöhl gewesn. Earscht di  Buabn, dias Viicha en Berg öbn suachn hobn miaßn, hobnsa gförchtn und weilnweisa ungschissn, völauter an Ongscht voar den Weisshösnar, wennar drhear kam. Drbei hotr ober niamatn direkt eppas getun odr gor verschtändlar ungeredet. Ear  hot gött Pläarar ogelot, dia man ober fürchn gkearscht hot. S Viicha af dr Woada  hotr  völlkommen en Ruha  gelot.As war ober ah miglar gewesn, dasses  Viicha  vö dear Weisshösnarei gor nicht gewohrnd hot, wennsa des dr Weisshösnar asö eingetoalt hot.

 

Dia unguatn Tanza  vö den vermoledeitn Weisshösnar af sein werktlan Gaul drau öbn sein amol an oltn  Hürschtn,  dear do öbn en Berg wisawi vö dr  schtikklan Warberlaswond  fir anetlana Baurn afs Viicha gschaugg hot, af di Nervn gongen, weilarn ban  Schnapsltrinkn und ban Raachn vö sein Pfitscharkölbn koa Ruha gebn hot.  Dr olta Hürscht hotsa vö koan Tuifl odr Geischt gförchtn, noar hotterscha gedenkt, wear ih  mit an sellan  holbn Läterl, ah wennar sein Köpf untern Orsch drunter hat, odr gor mit an söan voardrn Halbela vö an schpearn Gaul wöll nö förschtig wearn. Wö kam man do hin, wenn asöa  Teiflssäkkl do aröbn  ungschtrofter olbn Leit und Kindr drschrekkt,  hoterscha gsogg.

 

An an schian  Tog  hotsa dr Hürscht  en dr Nächnt  vö den Oarscht, wö dr Weisshösnar meischtns gepasst hot, af sein Schöldr und en Salzsook in di Sunna gelegg und hot geworschtet. Sei  gepeechta  Goaßl, mit ar frischn Schmitzza drun, hoterscha kamött  nebn seiner hingelegg. Ear hot a Schnapsl getrunkn, a Pfeifl ungezunddn und hottsa gsogg.....“ iatz  Weisshösnar  kriach nör fürchar hinter dear Feichta entn..... di wear ih schün  hoamschmotzzn, dasses gschmotzzt ischt...“. As hot gor nit longa  getaurscht, noar ischt dr Weisshösnar  af sein Schimmbl wöll fürchar kemmen und direkt afn oltn Hürschtn zua, as wennarn schtantebee ibern Haufn reitn wöllt. Af des  hot dr Olta gött geworschtet. Ear hot sei Goaßl genommen, af di Schmitzza gschpiibn und hot af den Weisshösnar  sein Grindd eingschnellt, dasses  den di Goaßl um sein Krogn ummargewikklt got,as wia wenn man an pfeifatn Gontar a nossa Goaßl ummen Krogn gewixt hat. Dr olta Hürscht hot glei saggrisch ban Goaßlschtiil gerissn und   aruntn ischter gelegn dr Grindd vö den Ungschiicht voar di Huafa vö  den holbn Gaul und dearschn  hot miaßn aupassn dassar en röglatn Schädl vö sein Reitar,den Saumogn, nit zommtremplt.  Dear Grindd söll  di Augn verdraht hobn und gschriirn hobn, dasses Viicha  en dr gonzn Umgebung ummar wilda woarn ischt,as wenns biisn tat. Sö, iatz isses Ofliagn drhau en di Warberlaswond mitn Gaul und en Weisshösnar uhnen Grindd en dr Gacha nimmar gongen. Iatz hot des  greilana, ibriggebliibnda Drumm   vö Weisshösnar  vön Röös oarschpringen miaßn sein Grindd zommzeklaubn. Ober afn Bödn aruntn  ischter dear Fokkelar mit  oan Fuaß  umenondrgkupft, as wennar af ar glianign Hearschtplotta tonzat. Sein   Grindd zommzepokkn und meahr af sein Gaul ze schteign, hotsa dr Weisshösnar nimmar undrrichtet, weil  asöweit hot des dr olta Hürscht nit kemmen lossn. Dearschn hot zearschtn en dertatterschtn Gaul mit dr Goaßl ona gschnellt, dassar  ibern Roan  und di Schrappn drho gschprungen ischt. Nö drvoar as dr Weisshösnar sein Köpf zommdrraplt hat, hot dr Olta  den Grindd mit seina Genogltn  dearorscht oana gewischplt, dass dearschn ah  en Gaul in hoachn Bögen  nochgflögn ischt. Dear Grindd söll geplearscht hobn, as wen manen mit an Schtoanschlägl oana geloamb hat. „... iatz du Reschtl vö an  Weisshösnar wear ihdr  wöll ah nö miaßn hoamleichtn...“, hotsa dr olta Hürscht gsogg und hot des köpflösa  Drimml vö an  Läterl  mitn ummagekeahrschtn Goaßlschtiil versöhlt, dasses sein oazign Schuach ah nö verloarn hot. Noar hotern mit seina Genogltn  teiflisch en Orsch gschtoaßn, dassas en hoachn Bögen sein Geraffl vö Grindd und Gaul iber di Schrappn drho en Booch gflögn ischt. Schreien  hot des Dimmbl vö den Weisshösnar jo nit kennen, woascha wöll, dr Grindd ischt jo schün zearschtn ibern schtikklan Roan und di Schrappn  schreiat  und hildrat drhogeköldrscht. Des kimmp drfun, wenn man en oagnen Köpf miar nicht diar nicht untern Orbm nemmen  muaß, um ondriga Leit s Fürchtn ze leahrn.  Dr Hürscht hot  den  verloarnen  Schuach   vö den Singgelar en ondrign Plundr  glei nochgewörfn. „... Södela.....“, hot dr Hürscht gsogg,  “ ....des Geragga war amol veraump zomp sein Gaul,  iatz kuns des gonza  Geraffl  en Boch noch drhausschwenzn, iber dia zwoa Wosserfalla do untn  awaus..... mecht ih  nö sechn, öb en den Berg aröbn nit decht  bold amol a Ruha wearscht „! Af des augn hoterscha  a Schnapsl ausn Flaschl gebn, sein  Pfitscharkölbn geraacht  und a Randdl en dr Sunna gschloffn, bisn di Schelln vö di Kälber  en dr Nächnd meahr augewekkt hobn.

 

Drseidr hot niamat meahr eppas vö den Weisdösnar en dr Warberlaswond öbn gkearscht odr gsechn.  Man hat moan kennen, dass des  Ungschicht oan fir ollemol  verschwunddn war. Ober  asö radikaal ischt dr Weisshösnar en schpatardr Zeit  decht meahr nit vergessn gewesn, weil  di greaßarn  Buabn, wennsa zen Viicha giahn hobn miaßn, hobn di  kloan Buabn  mit  den Weisshösnar s  Fürchtn gemocht.  „ Hoschtn gseechn, do öbn ischt dr Weisshösnar  in an Oarscht. Wennda alloana  dörscht odr dörscht hin geahscht, noar kimmper af sein weissn Gaul und en Köpf hotr untern Orbm. Do mogschedr aupassn, dassar di nit miitnimp en di Warberlaswond augn „   Asö hobn dia  holbausgewoxnen Tölbm, dia jo genau gewisst hobn, dasses olles nit wohr ischt, di kloan Biablar drschrekkt, dassa diasn  nimmar zen Viicha  ze schaugn  giahn getraut hobn. Dretzwegn  lebb  en di Ängschta vö di Kindr  dr Weisshösnar olbn nö weitar. Des Ungschicht vö an Weisshösnar  wearscht earscht noar oan fir ollemol  verschwinddn, wenn di Baurn ausn Dörf koana kloan Kinder meahr ze den verdommpl Viicha  en den Berg ze der Warberlaswond augn jogn wearn.