Fronzösn und Marökkar

Der Friedn hebb un     

Die Zeit ischt longsum schün  a bissela riabigar woarn in Dörf,  man hot gemörkkt, dass der Kriag aus ischt. Niamat hot meahr einzerukkn gebraucht. Do sein di  Leit olla froah gewesn. Die Amerikaanar hobn di meischtn Nazi meahr ausgelot gkop und asö voarzua hot man der Sunntigs nochn Kürchn afn Kürchplatz öbn meahr nuja Gsichter vö Lätern gsechn. Ih hun di  meischtn vö di Nujen nit gekennt, ober di Derwoxnen hobn gewisst, wear dear und dear ischt, weilsn  begriaßt hobn und dermit geredet, as warsch olbm oar vö do gewesn. A Doiger ischter jo ah gewesn, as ischt a Heimkeahrar gewesn. Dear und dear Seppl, Lois, Fronz  oder  Hons . Friagar hot man gött olbm vö an Urlaub, an Lazrett,ar Gfongenschoft ,vön Folln oder vön Vermisstsein geredet. Iatz ischt a nujer Begriif derzuakemmen. Der Heimheahrar. Des hun ih  glei verschtonddn, daß des eppar ischt, den ih nö nia gsechn hun friagar, weil ih ze kloana gewesn bin, wö ar einrukkn hot miaßn und nochn Kriag  hun ih noar wöll nit gewisst, ze wen ar gkearscht. As hotsa ober olbm  glei ummar geredet , dasses dear und dear ischt. Bold amol sein die Heimkeahrar ba an Baurn  ols Knechta ungschtellt woarn  oder si  hobn derhoama ze orbatn ungkepp. Ze mindigschtns sein decht meahr a poor  Leter ausn Dörf schtott di Pölaggn zen Orbatn do gewesn. Moger seins ober olla gewesn di Heimkeahrar. Longsum sein di Leit ah meahrar banondergschtonddn der Sunntigs as friagar, weildn Kriag. En die frendnen Söldotn hot man koa Achta gebn. Man hotn ausgschtellt, wös gongen ischt.Nochn Kürchn sein di Leter noar af a Biar in oas vö di Goschthaiser gongen. Man hot gemörkt, daß nimmar asö a Misstrauen  gegnseitig beschteaht. Zins ischt ah an Onkl direkt vön Kriag hoama kemmen. Sei Weibes hot schün af ihn geworschtet. A Weila hoter ba ins en Knecht gemocht. Ih bin dörscht öftar mit ihn afs Feld gongen. Do hotermer vön Kriag derzählt, wenn ihdn gfrogg hun. Des war a seisches Zuig, hoter gsogg und viil Leit sein verrekkt oder derschössn woarn, weilsa a Granata derrissn hot oder a Gewehrkugl hotsa getröffn. Gearn hoter nit driber geredet vö Baras, mei Onkl, außer daßar amol a netts Ressl gkop hot, fir desar sörgn hot miaßn.Gallign amol hobnen di Russn  sei Ressl derschössn. Asö genau woaß ih des nimmar,wos do possiarscht ischt. Um den Gaul hotsn jednfolls Load getun, weildn Kriag.

Glei amol dernoch as di Ammi wek gewesn sein, hots gkoaßn, daß di Fronzöns zins kemmen . Dia sölln iblar sein , as di Ammi. As hot nit longa gedaurscht, noar seinsa wöll kemmen die Fronzösn. Ober  dia sein mit an Haufn Mullis augfadlt zen ar unendslongen Zoana vö Schtoanach auar derheargezogglt. Sattl hobn di Mullis öbn gkop, af denen nicht as Kriagsplunder und Schnerfar draugebundn gewesn sein. A poor Autö sein schün ah kemmen, mit di Bessarn vö di Fronzösn, mit söa Tallarkoppn au und Pischtöln hobnsa ah af ar ledran Köppl getrogn.Mei liaber, do warscha glei amol zwoater gewesn, wenndes mit denen drau unkemmen hascht lossn. Dia Mander hatn glott gschössn, hobn miar Kinder verschtonddn. Gschaug hobnsa zemindescht dernoch. Fir sö eppas hobn miar Knder a guats Auga gkop.  Di Mullis  hobn  wilda, holbschworschza Mander gfiarscht, mit teiflischa Schnautzbarschta und an Turban au. Dunkl hobnsa ausgschaug und  des Gereda vö dia Mander ischt gött asö a Gegurgl gewesn. Man hot koa Woarscht verschtonddn und miar hobn  nit gewisst, ischt des a Schprocha oder wos siischt.  Seisch ,hobmer gsogg, ischt  des Geplöder holt amol decht.Des sein Marökkanar vö Afrika ummar, hobn di Leit gsog. Wö ischt Afrika? Jo holt amol weit entn  ibern Meer, do in an Oarscht. Noar hobmersch gewisst, weit entn ba an Meer. Firsch earschta ischt ins dia Auskunft genuag gewesn. Ins hot viil meahrar intressiarscht, wos dia mit di Mullis tian. Wösa ohlaarn und wösa di Mulli einschtelln wearn. Do hobmer nit  weit giahn brauchn, weilsa glei ban Nochborbaurn an groaßn Schtool en Beschlog genommen hobn. Zearschtn hobnsa amol  ohgelarscht, noar hobnsa di Mullis ze Tränktröga gfiarscht,dias ibrol in Dörf gebn hot, und noar hobnsesa in Schtool eign gfiahrscht. Dörscht sein di Mullis in ar engen Reija ze di Paarn zugngkängg woarn. A Hei hobn dia wildn Mander ah glei audertriibn und di Viicher sein versörgg gewesn. Gött  des  Gschroah  vö di  Mulli ischt ins Kindern komisch voarkemmen. A sellas hobnmer nö nia gkearscht gkop. Di Marökkar hobnsa fir si selber glei amol um a Schtroah gschaugg, desa in Säkka gschtöppet hobn, a Dekka drau, der Rukksok drau und s Gewehr zuagngeloat  an an Oarscht und s Quotiar hobnsa banondergkop. Öb des in an Tennen innen gewesn ischt ,oder in ar Vranda ba di Goschtheiser oder in ar oltn Schtuba innen, ischt den Marökkarn gleich gewesn . Jednfolls mei Schweschter und ih hobn des gonza Treibn vö der Weita gonz genau verfölg. Getun hot ins vö dia Wildn niamat eppas, noar hobmer longsum ah di Ongscht verloarn und  fescht zuzeschaugn is decht nett gewesn, weils onderscht zuagongen ischt, as wia ba di Amerikaanar oder dervoar ba die teitschn Söldotn. Miar hobn ins  asö schtaata ollweil nächnar zuagn getraut ze di Marökkar mit dia komischn  Turbander afn Köpf öbn. Des sein  fir  inseroan  nicht  ondeschz  as  Hudernhiata gewesn.

Die fronzesischn  Söldotn  selber hobn ah niamatn eppas getun, nit amol en di ibereifrign Oltnazi. Mit denen hots heargsechn, hobn schün di Amerikaanar ogeroatelt gkop. Ober as sein en di Fronzösn foscht olla Leit in Dörf  gleich gewesn, wenn man vö a poor junga Weiberleit ogsechn hot. Ba dia hobn di heacharn Fronzösn schiana Augn gemocht, dia Fokkelar. Mit di  dirign Marökkar Söldotn seinsa ober ah nit  gor asö komerodschoftlich umagschprungen. Do sein di Ammi di bessarn gewesn. Die fronzesischn Öffeziara hobn meischtns kommandiarscht mit di Marökkar  und dia hobn pariarscht as wia di Mulli ihnen pariarscht hobn. Des ischt  sögor meir Schweschter und miar augfolln , daß des ba di Fronzösn  der Reija noch asö geaht : Mulli, Marökkar, Fronzös und fronzesischer Öffeziar. Und inseroas ischt ba denen jo söwisö  der leschta Dreek gewesn. Di Öffeziara sein nit gearn in Dörf bliibn. Si sein mit schworschza Personenautös  gfohrn , hobn a bissl umenondergschriirn und do oder dörscht eigngschaugg und ob ischt di Pöscht meahr gongen af Schtoanach ogn. Derfir hobn di kleanarn Kommandära umenondergschriirn, dassa dei oagns Woarscht nimmar verschtonddn hoscht. En meischtn hobnsa gschriirn in der Nächnt vö der Feldkuchl. Man hat moan kennen, dassn a Muaß unbrinnt, völauter hobnsa  umenonder geplearscht. Miar Kinder  sein natiirlich schtändig drunbliibn an den Feind, an den schreiatn, den geitign. Moascha dia Fronzösn hatn ins eppas geben ze schlekkn  oder a Drumm Würschtl ? Na, um koa Burg nit, hobnsa eppas ausgelot. Iberhaup sein dia Besozar viil gschprissndar gewesn as di Ammi. Di richtign Fronzösn hobnsa augfiahrscht as wia di Hearn. Derbei hobnsa meischtns dürch di Nosa geredet ,daßmansa nia ausgekennt hot ,wossa moan. Des wearscht jo a schias Zuig ogebn, hobn miar Kinder foscht gförchtn, weil dia Singgelar  vö Marökkar gurgl ban redn und di ondrign gschprissnda Hundda  naaslder derhear. Des amerikaanischa Geplöder hobn miar zemindigscht asö holbwegs und brauchbor nochderanterscht, wemer genuag Tschiggam gekuit hobn, ober ba dear fronzesischn Nuschlarei hobmer nicht dergleigger underrichtet.

Mit di Marökkar ischt ober decht a wiag eppas unzefongen gewesn, des hobn mei Schweschter und ih glei amol araussn gkop. Miar seinen holt longsum noch gongen in Schtool eign ze di Mulli. As hot nit longa gedaurscht und schün hobn ins dia wildn Mander af söa Mulli augngkep. Do hobnsa kennen lochn, wennmer ins zearscht gförchtn hobn. Longsum seinmer schün draukemmen, dass des gonz bearga Hegl sein di Marökkar, mit di longen Ratzn und den augngebundnen Turban. Noch a poor Tognen hot schün a reger  Gedonknaustausch zwischn ins und di Marökkar schtottgfundn. Miar hobn ins gegnseitig koa bissela verschtonddn, ober hobn asö voarzua aussargebrocht, wos gemoat sein kannt. Di Marökkar hobn zwor koana Zuggerlar oder asö eppas Guats  gkop ober derfir hobnsa  an schtinkatn Pfeifntewag und a bissela a Popiargeld gkop, asöa feis, fir des man eppas kaafn oder weitarteischl hat kennen, wenns eppas geben hat. Miar hobn ah verschtondn, dass do a Geteischl oder a Gschäftl ze mochn sein miaßat.  Miar sein ober nö a bissl in ar Zwikkmiila gewesn, weil Mama hot ins verbötn, ze dia Leter zuagn zegiahn, weil man do Kronkheitn kriagn kannt,vö denen man nia woaß, wosses sein kannt. Weil miar ober in der leschtn Zeit koana Marklar oder Pfennign meahr audertriibn hobn in Dörf, hobmer ins miaßn eppas einfolln lossn. Mit dia fronzesischn Geldscheina, diamer fira bisselan Butter gkriag hobn vö di Marökkanar, hobmer ins jo nit sechn lossn terffn, siischt hats Woti gebn oder as hat ins possiarn kennen, daßmer  um des frenda Geld ah gor nicht gkriagn hat kennen. Asö is ins jo mit di Mark gongen. Do hots  onfoch gkoaßn, Geld ummatauschn. Und wos hoscha derfir gkriag?  Vällig nicht, a poor Minzn  und wiag  Popiargeld und des a feis. Wennda des an Marökkar gezoag hoscht, noar hoter di ausgelocht. Wos ischt ins onderschz ibriggebliibn as  af Wore gen Wore  einzeschteign. Zearscht hobn mei Schweschter und ih amol miassn außargkriagn, wos fir wos ischt und voar olln , wia viil derfun jeweils firsch ondriga ze geben oder ze nemmen ischt und öbes iberhaup ah kriagscht, wosder zuschteaht fir die Wora. Jo Wos? Wos kanntn dia Maröökar wöll brauchn, wos miar audertreibn kennen und wos  hatnsa eppar in dirign Rukksakka, wos miar brauchn kanntn? Des ischt di Froga gewesn. Jo , ober asö deppat sein dia Marökkanar ah meahr nit gewesn, dassa nit verschtonddn hattn, wosses in söan Dörf , wi en insrign, gab, wossa brauchn kanntn, una dasses schteahln oder raabern miaßn. Sie hobn militärisch fölgn miaßn und der einheimischn Bevölkerung hobnsa nicht tian terffn. Des hobmer schün mitgkriag, siischt hatnsa ins Kinder wöll ah nit af di Mullis augnhökkn gelot. S Geteischl, hots  heargsechn, hotn niamat verbötn. Si sein in koana Heiser eigngongen, noar wearnsa gemoat  hobn, sein sella Kinderlar guat genuag ,daß man a Geteischl und Ghandl unhebn kannt. Wos hobnsa eppar gewellt und wia tatn mer af der ondrign Seita , dassmersch ah verschtian , wos des eppar war. Unter dia Naturburschn hots nit longa bebraucht, bissa ins verteitscht hobn, wos a Milch ischt und wos Oara sein. Schpekk hobnsa koan gewellt, villeicht an Butter ober koa  Schmolz. Derbei war asöa  Brekkl Schpeeck foscht en leichtigschtn auzetreibn gewesn, ober do tua, wenndn nit unbringscht. Hoaggl ah nö, dia Hundda, hobn mei Schweschter und ih verschtonddn, bis man ins longsum beigebrocht hot, daß di Marökkar koa bissl vö an Schweinan essn terffn, wegn der iharign Religion.A scheiß Religion ischt des firn insrign Hondl gewesn und koa bisll kattölisch, wennsa nit amol an Schpeeck essn terffn und nit gött der Freitigs nit, ah di gonza Wöcha nit. Schnops hobnsa söwiesö koan vertrogn. Ober wos haschan do dergegnd tian kennen. Nicht, rein nicht! Jo und wos biatn si un ,wemmer ihnen eppas verkaafn, hobmer ins gfrogg , weil außer den frendn Popiargeld hatmer schün decht gearn gewisst, wossa siischt nö af Loger hobn, wos man brauchn kannt oder weitarhandl hat kennen. Der Mongl an olln in Dörf ischt ins ze Hilfa kemmen. Di Marökkar hobn an Tewaak gkop in an söan schleissign Pokkpopiar ohgepasst. Ausgschaugg hotter wia a bessarsch Xööd, ober gleigger decht geröchn wia a Tewaak.Nedl hot eppas bessarsch geraacht, friagar, wös nö an reichsteitschn Tewaak gebn hot. Iatz ischt ins amol klor gewesn, wosses ze teischl geit. An Tewaak. Di näkschta Froga ischt gewesn, wöhear nemmen miar beada, mei gschösslata Schweschter und ih , Milch und Oara und wen verdraanmer en eingetauschtn Tewaak ? Der Tewaak ischt meahrar wearscht as  a Geld, des hobmer glei amol außar  gkriag. As hot nit longa getaurscht, noar hobmer beada ungfongen olles in  an Tewaak ummazerechn und ins driiber Gedanken ze mochn, wosmer derfir  Gleichwerschtigs gkriagn kanntn. Daß ins Tata una viil ze redn en Tewaak  ognommen hat , hobmer schün gewisst, weil ear hot graacht und nia an Tewaak audertriibn. Miar hobn auf der ondrign Seita dinsrign Worn autreibn miaßn. Do seinmer holt  weilnweis hoamlar ze di Hennen eign und hobnen a friisch geleggs Goggela  untern Bauch außar genommen und hobns verschtekkt.Ze viil Oara en di Hennen afamol  wegkzenemmen war nit guat gewesn, siischt hats Mamma gemörkt. Noar  hats Schnalla gebn. Gallign hotssesa eh gewunderscht, dassa nit verschteaht , daß di Hennen , dia Luadern, nit richtig leegn. Derbei gabsn eh öftar Eardepfl. Mit der Milch is betrögnar gewesn, weil zeviil Kandelar hobmer en Haus nit audertriibn. Ober wö noar amol der Oarahondl ze Gonga kemmen ischt zwischn ins und en di Marökkar, noar hobnsa ins schün a Feldgschürra mitgebn fir di Milch. Und miar beada  hobn en insrign Tewaak ausgfosst, punktum und der Hondl ischt perfekkt gewesn. Tata hots schün gewisst, ober dear hot nicht gsogg, weilmern mit Tewaak beschtöchn hobn und dia Tewaakquella hoterscha ah nit ohgegrobn. Ih moan , ear hot ah nö ondrign Raacharn an Tewaak vö ins beadn gebn. En gonzn Tewaak hobmer ober nit ausgelot, weil ondriga Kinder hobn iharerseits meahr mit ins gkandlt und wenns gött glosana  Totschiaßar gewesn sein, diasa ins eingetauscht hobn. In an Oarscht in Dörf hots  schün an Nedl gebn, dear unbeding an Pfeifntewaak gebraucht hot.In dear Monglwürschtschoft hobn mei Schweschter und ih olbn  a Gelegnheit gfunddn eppas ze teischl.En Zweiflsfoll hots longsum schün gegn apoor Gröschn an Schtöllwerk ze kaafn gebn. Mit an Tschugglaat ischt nö nicht lös gewesn, dear ischt nö nit ummar gewesn in an Gschäft.Ober as ischt ins meischtns  decht an Unfug eingfolln . Di Plöscha hobmer vö Mammen gallign boada gkriag, wennsa ins noar meahr draukemmen ischt , wörum di Hennen wianigar Oara leegn.Do hobmer holt a bissela geworschtet, bisses meahrar Goggelar ogebn hot.Man gkriag longsum an Auga derfir,wenn Monglzeitn sein. Wenn ba di insrign Hennen nicht lös gewesn ischt, noar hobmer holt odriga Kinder um  a poor Oara ungongen. Asö ischt der gonza Hondl  mit di Marökkar in Schwung gkoltn woarn.Atiabmdamol hot ins a Tant mit Oara und Milch ausgkölfn, weil der Onkl hot ah öftar amol koan Tewaak gkop. Selber hotsa  di Tant ober nit ze di Marökkar getraut. Wia hatan des ausgschaug ,wenn asö anolts Scheit an jungen seischn Söldotn nochschpringen tat, wegnan Tewaak ? Der öffnda Marökkarmorkt hot ins ober decht di Gelegnheit gebötn vö der Tewaakwährung af di bessarn

Besotzungsschilliga ummazeschteign, weil di Leit in Dörf hobn do und dörscht ah schün a sellas Geld gkop asöa a schellwenggatz. Wichtig ischt fir ins beada ze wissen gewesn,dass di Leit olleweil meahrar welln, kam assa eppas hobn. Noar muaß man schaugn , wos asö en beschtn geaht, vö den, wos di Leit nö nit hobn und wosa gearn hattn, wennses gkriagatn. Mei Schweschter und ih sein en dear Hinsicht olbm af der Passa und af der Gonta gewesn, hoorgenau feschtzeschtelln, wos ba wen vö die Dörffrotzn gebraucht woarn war.Wöhear des Zuig firn insrign begrenztn Hondl kemmen ischt, ischt ins ober gleich gewesn. Af amol ischt dear Plunder holt ummar gewesn und miar hobnen schtantabee augetriibn,wemmern dertrogn hobn zemindigschtns  in an Scherbn oder ar Hösntascha.Siischt warsch jo augfolln, wosmer verplindern. Öb des Totschiaßarlar, gläsana Ullar, Patronenhilsn, Schnolln, Schuachriamen oder woas wos nö alles gewesn ischt, miar hobn ins an olles gkoltn und  in Popiargeld zohln lossn und hobn gschaugg, dassmer ondriga Kinder finddn, denen man derhoama nö nit af di Schlicha mit di Goggelar kemmen ischt. Af der ondrign Seita hobmer miaßn aupassn,dassmer nit ze frendn Kundn vö ondriga Kinder kemmen sein, weil siischt hats a Gschtriitt ogebn. Des war nit guat gewesn. Mit ollzeviil frendn Kindern hobmer ins  iber den Hondl nit ze viel geredet, weil man jo nia wissen hot gekennt, wear ollder s Maul nit derhebb hat. Die Konsekwenzn warn fir ins jo ah nit guat gewesn. Obgesechn derfun, daß noar ondriga Kinder s insriga Gschäft mit di Marökkar gemocht hattn, hat ins Mama ah nö teiflisch geplatterscht,weilmer ze nachnd ze di marökkanischn Fokkelar zuagngongen sein. Des hotsa nit gemegg, weil sella Mander sein jo nit vö voarneijar kattölisch gewesn und wear ba ihr vö sella Söldotn nit kattölisch gewesn ischt, do hoscheder miaßn autömatisch aupassn,weil man woaß jo nia, vielleicht bringensedr an Haufn Kronkheitn ah nö derhear. Ins gawacha Gereda hobmer ins  badr insrign Handlarei  deretzwegn nit kemmen lossn welln, mei Schweschter und ih , kattölisch hin oder hear. Af der ondrign Seita hots nia gräbara Unschtimmigkeitn gebn zwischen ins und en di Marökkar iber Wora und Preis. Di Zohlung ischt olbm prompt gewesn.Di Marökkar hobnsa jo selber an Schpass draus gemocht,wennsa ins zwoa Handlar  oder Fechtar  kmmen gsechn hobn asö gegen gschnochz. Untertogs hobnsa jo ah eppas onderschz ze tian gkop, woasch wöll, as mit ins beadn ze feilschn. Meischtns seinsa mit di Mulli afn Weg gewesn eppas ze plindern oder af eppas auzepassn oder die Menasch ze höln. Si hobn jo  vö der Feldkuchl an Essn gkriag, desa  meischtens glei amol en der Nächnt gessn hobn, wenns nit gött geregnt oder gschniibn hot. Ba dear Handlarei ischt ins ober  meischtens a  eppas ibrig gebliibn, vö den Geld. Wiavls genau gewesn ischt, hobmer nit gewisst, weilmer beada nö nit in di Schuala gongen sein und s Zähln nö nit gelearnt hobn. En di ältarn Gschwischtr hobmer obr nicht gsogg, weil siischt hattnses villeicht Mammen gschörg oder si warn selber ze di insrign Marökkar gongen selber ze handl. Mei  Schweschter und ih hobn  niamatn di Schlicha verrotn und derbei seinmer gonz guat gfohrn,sölong as di Marökkar in Dörf gebliibn sein. Um s Handlgeld hobmer ins spatar amol ban jungen Schmied an Eisnroafn und a Schtangl kaafn kennen firsch Roafnrölln. An eisnar Töötzn warscha nit ausgongen um des Geld, weil a sellar ischt vrdommp tuira gewesn,derfir hobmer ins ober an hilzan ungschofft. S Töötzhokkn hobmer kennen miaßn und zwor asö guat, dassar gsungen hot,wenn mern eigngelot hobn af a Pfloschter.

Di Marökkar selber sein eigntlich nit unsaubera Leit gewesn , si hobn holt a schwörschzara Hautforba gkop.Dia war ins nit unpraktisch voarkemmen, weil do siicht man nit glei anniadn Dreek drau, wia ba inseroan. Zins hobnsa holt olbm gsog, daßmer ausschaugn wia di Fokkn ,wennmer längar unterwegs gewesn sein. Ba ins voarn Haus , ban Dörfbrunnen ,hobnsa di Marökkar ohgewascht  und bis afn Schnauzborscht sauber rassiarscht.En Reservaturban , asöa unendllongs Tuach, hobnsn en Brunnen selber gewascht. Si sein nit asö wia  di Ammi ze di Dörfweiberleit gongen ums Waschawaschn ze bettl. Do hobn di meischtn Weiberleit an Schbundes gkop, voar den Mandern, weil dia sein schün atiabmtamol en di Madlar nochgschprungen , wenns dunkl gewesn ischt. In gonz  eindeitiger Weisa, hot man gsogg. Di Leter vön Dörf hobn do wöll a bissl bessar af di Weiberleit augepasst.Do oder dörscht , hots gkoaßn, terffn di Marökkar, dia dunklen, schnauzbarschtign Wiaschtnburschn, decht zuagnschleichn. Wenns asö gewesn ischt , noar hobn di ondrign Weiberleit a Ruah gkop. Wörumsa des gonza Gschpranga gkop hobn , di Marökkar oder di Fronzösn iberhaup, hun ih nit verschtondn und mei Schweschter ah nit, obwöhlsa siischt olbm olles gewisst hot , wos orischig gewesn ischt.

Wos ins Kindern bessar gfolln hot ba di Marökkar ischts Turbanbindn gewesn. Wennsa di Marökkar ban Brunnen außn ogewascht hobn, noar hobnsa en Turban vön Köpf oargewikklt. Wia ban Aufatschn  vö ar Fatscha hobnsa des Tuachzuigg zommgeröllt. Öft hobnsa des longa flottrata Turbantuach asnondergetun und meahr nuja zommgelegg.Derbei hobnsesa gegnseitig gkölfn, weil des Tuach ischt der Länga noch  asöa onderholbmol längar gewesn as a Heiwogn una Deixl, foscht aslong as zwoa  kürschzara Wiisabaama. Noar hobnsa des Tuach ze an Schtroafn vö ar Hondbreata zommgelegg und augeröllt wia a Fatscha. Nochn Owaschn und en Rassiearn und en Kampl is ungongen den Turban augn zedrahn afn Köpf. Ungfongen hobnsa af der Schtiirn. Dia Wikklarei hot nia longa gedaurscht und öbn hobnsn gkopp en Turban. Dear Teifl hot sögor gkepp, dassa vällig Purschzegagl schlogn hattn kennen una dassn verloarn hattn. Mei Schweschter und ih hobn des ah probiarn miassn, des Turban mochn. Miar hobn ins vö Mammen a Hondtuach gkölt, hobns ah asö zommgewikklt , wia di Marökker und hobn gebundn und gebundn, gewikklt und gschöppet, weil dear Dreek oanfoch nia richtig gkepp hot.Ausgschaug hobmer schün werktlar mit dinsrign Fezznschädl. Weit seinmer ah nia kemmen dermit. Des Zuigg hot nia richtig getun und di Marökkar hobn ins ausgelocht, wenn ins di Zaggl hintn und voarn vön Köpf oargkongen sein. Defir hobnsa ins beada siischt  una an Turban au bessar gekennt, wenmer mit ihnen gkandlt hobn. Ih moan ober, dassa ins koan Turban verhandelt hattn, weil dia Fezzn sein en zeviil wearscht gewesn. Di Marökkar  hobn haupsächlich a sö hellbrauna und schworschza Turbander gkopp.

An onderschz Fuahrwerch hobn di Marökkar mit di ihrign Mulli und Röös augfiahrscht. Do seinsa atiabmdamol wia ba an Wognrennen dürchs Dörf galöppiarscht, dasses gött asö gschtaaped hot hinter di ihrign Schnellgröttn derhear.Wenn sella Mullis derhingalöppiarn, des schaug aus!  Werktlar,oanfoch werktlar ! Vällig schaamen meckscha di, wennder asöa schtaagats Luader  vö an Mulli gkeahrn tat,völauter unhilflar, nit Esl und nit Röss, woascha wöll, ober holt decht galöppiarn, wennsa miaßn ! Und earscht a Gschneifa hobnseder noch an sellan Galöpp,vällig  as wia ba ar Waschgrumpl tuats.

An onderschzmol hattn di Marökkar fir richtiga Rösser a Zugscheit gebraucht und selber koas gkopp. Do seinsa kurschzerhond ze an Baurn zuagn und hobnen vö sein Fuahrwerch des Zugscheit oanfoch oargetun. Der Baur hotsa gewehrscht und hot sei Zugscheit eppar nit  miar nicht diar nicht ausgelot, bisn gallign a zwoa a drei Marökkar decht beikemmen sein. Des ischt a Gschtriit gewesn und a Gschroa, dass vällig s holba Dörf zommgschprungen ischt. Noar ischt decht asöa a fronzesischer Öffeziar derhear kemmen, dear en Baurn meahr sei Zugscheit zerugga gebn hot. Ober noar hoter en di Marökkar mit der Miischtgobl gedeitet der Baur, wens Zugscheit gkearscht. Man hot jo Gött sei Donk nit verschtonddn, woosa noar drau gsogg hobn, jednfolls di Augn hobnsa gonz seisch verdraaht  und gfluacht hobnsa ah, assa foscht di Zunga verschlunddn hobn, wos man asö gseechn und gkearscht hot. Mei liaber, hobn dia Leter fluachn gekennt, vällig ze beneidn, as dia gfluacht hobn oder wos miar drunter verschtonddn hobn. As hot heargsechn, dassa koan Schterfn meahr schtian lossatn, wennsa in iharign Zoarn zuagreifn  derffatn, wiasa wölltn.

Derfir seinsa ban Essn gemiatlichar gewesn, di Marökkar. Um di Feldkuchl ummar ischtr a Zuagong gewesn as wia voar an Labl, wenns olla geneatig hobn. Derbei ischt der Schef ba der Feldkuchl zuagn und sei Kööch schün wöltan gröba umagongen mit olln Mandern, wosn en Weg gschtondn sein oder wenn eppar oas nit pariarscht hot, noar hots heargsechn, der Köch schiirschtn glei schün untn ban Sudkessl eign. A Feldkuchl ischt nicht onerschz gewesn as a zwoa groaßa Grantlar und a teiflischer Kessl af Rädern, diasa oanfoch hintran Autö en Nochgong mitgfiahrscht hobn. Untn eign hot man a Fuir gemocht und ungongen issa die Siadarei und Köcharei. Des Gonza hotsa olles en Freien ogschpiilt, ba an niadn Weeter und ba an niadn Dreek. Zuaschaugn hoscha holt nit derffn, wiases Essn heargerichtet hobn, siischt hat di gegraust, ba dia Knetar. S Fleisch vö holbn Schof oder an Schtiarl hobnsa vö an Loschtautö oar gschmissn, af a Bretergschgtella und schün hot der Köch ungschoffn, wear vö seir Monnschoft mit der drekkign Fleischschneidarei  ze tian hot. Die Würschta hobnsa glei schafflarweis in Kessl eign gschittet. As hot holt koa Schweinas sein terfn. S Eardäpflschäln ischt earscht a Hetz gewesn. Do sein a Haufn junga Söldotn ummargkökkt, a jeder ba an Heifela Eardäpfl zugn und do hobnsa gschält und gschält und di ferschtign Eardäpfl hobnsa en hoachn Bögn vö olla Seitn hear in an Groasskessl gewörfn. Ban Regnweeter  sein  holt atiabmtamol a poor Eardäpfl  ah ins Gelatscha gfolln. Der dikka Köch hotsa holt augeklaub und eigngschmissn en  Sudkessl. Noar hoter händdaweis a Solz in den Kessl eigngschmissn und atiabnamol vö an Söldotn ummariarn lossn. Gallign ischt noar wöll  an Essn ferschtig gewesn. Sei Köchleffl ischt foscht as groass gewesn as a Hölzschaufl und sei Gotzza zen Essnvertoaln foscht as wia a  Schopfn.

Wenns noar gallign decht zen Essnaustoaln kemmen ischt, noar is Gschroa ungongen. Zuagongen is, as wenn  man a Kutta Hennen ofiatern hat miaßn. Bis olla hungrign Söldotn in ar schian Reija  gschtondn sein hots  getaurscht. Der Köch hat noar seines Omtes gewolltet, eppar nit dassar mit si handl hat lossn um a Patzl meahrar, jo na, do hotter an söan  geplangign Söldotn glei schün ungschriirn, dassn vällig s Feldgschürra aus der Hond gfolln war. Des hobn di Söldoten gewisst und sein holt vön nuien vö hintn hear nöamol ze fossn kemmen. Wennar do draukemmen ischt, der Köch, noar ischt sei Gotzza schün atiabmdamol af an söan Söldotnprozza niidergsaust. Zessn sein die Söldotn entweder in iahr Quotiar gongen oder sie hobnsa ze an Zaun zuagn geloat und hobn geläfflt. S Wosser hobnsesa ban Brunnen gkölt und s Gschürra ah meahr dörscht ogewaschn. Die Würschta unds Bröt hobnsa oanfoch meischtns aus der Hösntascha außargessn. Wenns guat heargongen ischt, noar hots hintennoch nö an Kofee gebn, asöa schworza Supa holt,  wia a bessarsch Gschlaader  hots  ausgschaugg.

Asö sein die Taga derhingongen, Dörfleit nebn di Söldotn mit an Turban au und sellana unan Turban. Öxnfuahrwercher nebn Militärautö und nebn Mulli. An Öxa en Hoarnjöch hot eppar nit, dassa moascht, wegnan sellan schtaagatn Mulli vö di Marökker  onderscht heargschaug. Di Öxn sein deretzwegn decht asö schata dehinmaschiarscht und wennen s Fezzn mittlat af der Schtroßa eingfolln ischt , noar  hot do koa Fronzös oder Marökkar vörbeifohrn kennen. Des Worschtn hot as longa gedaurscht, bisar ausgerunnen gewesn ischt, der Öxa, woascha wöll. Do hoscheder gemiatlich kennen derweila a Pfeifl schtöppn und unraachn, bis der Öxa meahr weitar gongen ischt noch ar sellan Fezzarei. Ober sog des an  sellan zooplatn Frönzösn, dearsch geneatig hot.

En Winter hobn di Marökkar aus der hoaßn Wiaschta nit gor asö derpokkt. Do seinsa schtürboanig und bugglat derhearkemmen. Oamol ischt a Lana oar en Dörf bis iber die Schtroßa awaus. As ischt eh gött a Schoarlana gewesn, ober derfir a gewaltiga. Schnea hoter dia derhear gebrocht, vällig haushoach ischter af der Schtroßa gelegn. Jo wos tian ? Koa Muli kimp driber, koa Militärfohrzeig und koa Pöschtauto dürch. Do sein anettlana söa teppata Fronzösn draukemmen, daß man mit die Schi driberfohrn oder drau ummarfohrn kannt. Hobnsa ah getun und a Gauda dermit gkop. Wia di Baurn mit dihrign Schliitn dürchkemmen hatn sölln, des ischtn gleich gewesn. Gallign hobnsa zuagschtimmp, daß man en greaschtn Schnea vö der Schtroßa decht wegkschaufl derff, ober nit en gonzn, weil sie hobn miaßn a poor Toga schifohrn, mittlat en Dörf. Ober mei Gött, der Langas  ischt alloana mit die Lanheifn  af der Dörfschtroßa förschtig woarn, noar ischt dear Murx  ah vergongen. Und mit der apratn Lana sein die Fronzösn ah asö longsum verschwunddn ausn Dörf. Af amol seina oanfoch dürch mit Marökkar, Mullis und olla Gratn, dia irgendwia a gonzes Radl gkop hobn. Des hiniga Glump hobnsa liegn gelot, wösn aus der Hond gfolln ischt und des ischt nit gött wiag gewesn.

In an Nochborhaus ba an Baurn, wösa einquottiarscht gewesn sein ibern Winter, do hobnsa ghaust, wia die Fokkn. In der Kuchl und Schtuba  innen hobn dia Marökkar, voarscha dürch sein, glott zenan niadn Winkl zuagn gschissn, jo sögor in Hearscht eign hobnsa gschissn, as wenn des a Labl gewesn war. Des hobn miar Kinder olles genau unschaugn schpringen miaßn, siischt hatmersch nit geglabb. Ba inseroan hots jo schün a teiflischa Tochtl gebn derhoama, wenn man gonz gewähnlich  völauter koa Derweila afs Haisl ze giahn in di Hösa gegagget hot. Und di Marökkar hobnsa asö augfiahrscht. Ma, hot ins gegraust vö  dia marökkanischn Plarrn,sella stinkata, mittlat en gonzn Haus innen. Wenn dia Fokkelar zemindigschtns en Schtoll außn gongen warn ze der Riitscha, wennsn schün ze weit gewesn ischt afs richtiga Laabl ze gian. Ober na, villeicht tuat man ba den Gschäft asö in der sontign Wiaschta do entn ibern Meer, wös nicht as Sond gebn söll ?

Fronzösn hin und Fronzösn hear , a poor Johr ischt a Ruah gewesn, derseider assa wek gewesn sein, bis af a groaßes Militärmanöver ba ins en Dörf und drum ummar. Do is zuagongen, do sein Autö und Ponzar und Gschizza augfohrn und a Gschroah, nicht as a Gschroa  hobnsa gkop. Ba ins derhoama hot asöa Militärgrottn a Drumm Hausegga oargfohrn. Derfir hot an Öffeziar a zwoa  a drei Weinfloschn brocht und der Schodn ischt bereinig gewesn. Af di Felder hobnsa wöll ah an greaßarn Unfurbm gemocht, ober derfir seinsa schün augkemmen, hots gkoaßn. Mei Schweschter und ih und ondriga Dörfrozzn sein vön Zuaschaugn gor nimmar außar gkemmen a poor Toga, sölongs Manöver holt getaurscht hot, woascha wöll. Do sein mer holt af an Zaun öbn gschtondn und hobn geglözzt, woses Zuig gkep hot. Do hots heargsechn, daßa iatz und iatz mit di groaßn Gschizzer schiassn wearn.Vällign afs Wegkschpringen hobmer ins schün heargerichtet, wenns Earnscht wur. Wos miach man ah siischt onderschz, as  weit genuag ze schpringen? Des hobmer von Krieag wöll decht verschtondn, daß der Feind  en Feind suacht und hoorschorf  dörscht mittlat eignpfefferscht, wös ah totsächlar hilft, mit olln wosar hot. Do hobm miar Kinder holt decht nit welln derbei sein, wenn di Ondrign zerugga schiaßn tatn in dinsriga Nächnt. Des  wömäglich schorf ah nö. Dassa Söldotn derfun nit fürchtn, ischt jo söwisö,der Foll gewesn, deretzwegn seins jo ah Söldotn. Söldotn ober, dia gött asö tian, as wennsa schiaßn tian tatn, sein jo gor koana richtign Söldotn. Olln Unschein noch hobnses  derfir asö heargerichtet ba den Monäver, dassa jo nit richtig schorf schiaßn welln, weil jo af boadn Seitn der Fronzös gschtonddn ischt. Miar hobn verschtondn, daß a sella richtiger Schuuß,wennsa oan getun hattn, weit ibersch Jöch gian miaßat, wennsa schiaßatn, di Fronzösn. Nicht is gewesn dermit, koa Krachl vö an Schiaßn, gött asöa Getiana, as wia wennsa schiaßatn. Ih  moan, do ischt af der ondrign Seita ninderscht a Feind gewesn weit und broat. Asö kunscha di teischn und gött wundern ze wosa Leit  ban Baras a Derweila nehmen, eppas ze tian , wossa noar decht nit tian. Do sein miar Kinder mitn insrign Reibar und Schiandarbmspieln jo decht di Bessarn gewesn. Miar hobn zemindigschtns gschriirn derbei und Gfongenda gemocht mit dinsrign Hölzsaabl. Di Fronzösn sein holt ummenodergschössn, wia der Furschz in der Loteara und getun hotsa decht nicht. Derbei hobnsa glott an Haufn Kriagsgeraffl und Militärfohrzeiger in der Gegnd und af di Felder ummenoder schtian gkop. Der Italienar  ischt  ban Ummafolln, hobn die Derwoxnen gsogg. Die Kommunischtn, dia Kreizteifl, warn ban Kemmen af Italien innen und en Amerikaanar zomp sein Engländar war des gor nit reecht. Mei Schweschter und ih hobn gallign den Schwinddl  mit den Monäver nimmar richtig geglabb und sein hoam gongen, söbolds ze regn unfongen hot.  Noch a poor Tognen ischt dear Zauber ah vörbei gewesn und  miar Kinder hobn meahr derweila gkop anonder ze trazzn oder wia gewähnlich in di Schadn ze giahn, as wia um dia Fronzösn ummar ze ruaschtern. Außerdem seinsa schpatar ah nö apoormol derhearkemmen  en Kriag ze probiarn.

Gallign hot man ins ober decht ah in di Schuala gschtekkt, daßmer gscheidar wearn sölltn. Jo und in di Kürcha sein mer ah getriibn woarn gschmörgaz, Tog fir Tog , öft der Nommitogs ah nö ze an Roasnar oder gor ze die Maiondochtn. Wenn des Gebeta und Gekniala nit asö longweilig und sumsig gewesn war, noar warsch jo holbwegs gongen ober dia Lonweila hoscha nit und hoscha nit verkiiflt. Wos ischan ins Frischliga onderz ibrig gebliibn as nosazeboahrn, leisazekrozn  und olleweil hin und hearzewetzn in die  Kürchnbänka, bis der gonza  heiliga Toas aus gewesn ischt. Do hot ober nicht genutzt, kattölisch hobmer miaßn wearn und wenns ins ums Verrekkn nit gepasst hot. Ans Owaschn gschmöratz  firsch Schualagiahn hattmansa jo holbwegs gewäht,ober des Kürchngschprang jedn Tog ischt zeviil gewesn, iberhaup in Winter,wennan olles eingfoahrn ischt und man in ar Kürchnbonk innengkongen ischt. Koppa , woascha wöll, hoscha jo ah koana auhobn terffn innen in dr Kürcha. Di Buabmar zemindigschtns. Di Madlar hobn terffn Köpftiachlar auhobn. Gallign hobm miar Buabmar holt blitzbloba Oahrwaschl augschtellt, völauter as es a Kälta gkop hot  in Winter atiabndamol. Man hot jo eh nit driiber ausngsechn iber di Kürchnbänka und ze die Madlar af der ondrign Seita hot man ah nit ze öft ummenschaug terffn, weil siischt hots Freilan Leahrarin gschumpfn dernoch in der Schuala. S Freilan Leahrarin ischt die Aupassarin in der Kürcha gewesn. Nit, dassa ins in der Schuala gezwiiflt hot, hobmer in der Kürcha ah nö nia a Ruah gkop dervun.Gallign,ols Minischtront, issan schun bessar gongen, weil do ischt a bissela a Owexlung in di Kürcha kemmen, mit der Gschaftlhuabarei ban Oltor ummar.Gonz wichtig ischt holt ah gewesn, daß di Madlar ba di Muschtrontn nicht ze suachn gkop hobn. Do bin ih direkt froah gewesn, dass ih mei Schweschter,  gött bissela oamol lös gewesn bin, dia Zussl. Do hotsa endlar amol eppas nit terffn tian, wos ih tain hun terffn, muschtriarn und s Loteinischa hotsa ah nit learn terffn, weil asö Eppas ischt die Madlar nicht ungongen. Si hats jo ah gor nit verschtondn, s Loteinischa vön Schtafflgebet un bis zen Konfitteor und bis zen Schlußsegn aussn. Do muascha wiff sein, hun ihar gsogg und nit asö deppat wia du olbm bischt. Wos hatsa  drau  sogn kennen? Gor nicht, weils asö gewsn ischt und aus  und Amen!

Ibersch Schualagiahn ischt nit viil ze sogn gewesn, weil oanmol hot man jo decht miaßn unfongen gscheidar ze wearn und af der Schiifertofl ze krozzn und ze schmürbm. Mit an Griffl, woascha wöll, hot man gschriibn, hintn und voarn af  an sellan schworzn Tafela. Des Gekrazza hot  wöll atiabndamol en Freilan Leahrarin  di Nervn gschopp, dassa vällig ganslgeala woarn ischt vö lauter nit ausholtn. Ober miar hobn di Schreibarei earnscht genommen und hobn mitn ogschlekktn Finger di Schreiba wöll  weilnweis meahr richtiggschtellt und ausgeleschtet. Do hots nit gkoaßn, wos gschriibn ischt, ischt gschriibn, na , af ar Schiifertofl hottsa olles  kamött richtigschtelln lossn.  Iber die Hölzleischta außnschreibn ischt holt nit gongen. Dörscht ischt der Griffl ungschtondn.Gött derschlogn hot man di Tofl nit terffn, weil dörscht ischt olles hin gewesn, di Tofl zommp der Scheiba, wömeglich ah nö mit a söa zwonzg Rechnungen drau und siebn bis zechn Zeiln vö sella schellwenggata Buachschtobn. Außerdem hoscha miaßn  a poor Toga worschtn, bis man meahr a nuia Tofl audertriibn hot. Anetlana sella Repfliga hobn des aussn gkop, dass man ba ar hinign Schiifertofl längar nit schreiben brauchat. Do hots  jo direkt an kamöttn Schreiburlaub gebn. Deretzwegn hot s Freilan Leahrarin bsundersch viil af di Toflpflega  gachtet und voar olln, dassmer saubera Putzflekklar af der Tofl ugnhongen gkop hobn. Oas firsch Einfeichtn und oa trukkns  firsch Owischn. Des  Zaggela hots ah gebraucht, weil miar hobn olla mitanoder jo koa Schneiztiachl gkop, mit den man orbatn hat kennen. Derfir ischt holt der Örbl öftar drunkemmen fir di Nosa und wenns sein hot miaßn fir die Schiifertofl. Wenn man koa nosses Hiiderl gkop hot, noar hot man holt oanfoch draugschiibn und mitn Örbl ,wia gsogg, fescht wegkgewischt. No jo, Heftlar hot man jo  zearschtn koana gkriag, weils koa Popiar gebn hot, nochn Kriag. Sögor s insriga Heislaspopiar hobmer aus oltn Zeitungen vö derhoama mitbringen miaßn, en der earschtn Zeit. Do ischt eppar nö koa Reda gewesn vö sella woacha, schiana Scheißpopiarrölln. Ober a schias Englischklosett, a sellas mit ar Wosserschpialung, hots in der insrign Sachuala schün gebn. En di Earschlar hots Freilan Leahrarin decht amol erkläarn miassn, wia man do tuat afn Englischklosett und daß man do innen in dear Muschl jo nit di Fiaßa owaschn derfat, ah wennsa mischtig gewesn sein,vön Borfesgiahn af der Schtroßa. Miar sein olbm, wenns gongen ischt borfuaß gongen, ah wenns waxa gewesn ischt. En der Schuala selber  hot man miaßn Potschn unhobn, do hot man noar äftar gsechn, wear af die Fearschn Lächer gkop hot en die wullan Söckn. Mit söa genoglta Knöschpn hats jo ze viil Krawaal ogebn, woascha wöll, und  ban Schtreitn hat man völleicht eppan weah tian kennen. Des hots Freilan Leahrarin ums Orscholekkn nit vertrogn, wennsa di Kinderlar gegnseitig verletzt hattn. Si selber hot ober schün noar meahr mit an  Stekkela  Kinder gepozzt, wennsa schlimm gewesn sei. Do hot mansa miaßn  af a Bonk legn und noar hotsan afn Orsch gschlogn ober nit afn plekkatn, gepozzt, wiamer gsogg hobn. Hotsan. Do hotsder völleicht  weilnweis gschtaabet,wennsa en di Buabmar af di Lödana draugetuscht hot. Oh meina Gita, des ischt meischtns meahrar Wind gewesn as dasses ins weah getun hat. Gschriirn hobmer  voarsörglich ober decht olbm glei, as wennsan in an Schraufschtöck eingschponnt hat. Di Madlar hobns lautar gekennt, s Schreien weiln Pozzn. Derhoma sogn hobmer holt nicht terffn, dasses in der Schuala Pazza gebn hot, siischt hatmer dörscht earscht richtig a poor Tochtl gkriag. Diasn sein  ins  die Pazza in der Schuala  ah  meahr nit wearscht gewesn.

Noch anettlana  Jahrlar seinmer wöll a bissela gewoxn und gscheidar woarn  in der Schuala, ober di Fronzösn sein olleweil nö in Lond gewesn. Haupsächlich af Schprugga außn. Weilnweisa ischtn  wia gsogg mehar der Kriag ze Sinna kemmen. Miar Kinder hobn nit gewisst, wosn do eingschössn ischt, en di loppatn Fronzösn. Af an Schlog seinsa noar derheakemmen mit Söldotn und Fohrzeiga und Kanonen, as wenn mörgn schün meahr der Kriag ungang, wia apoor Johr dervoar. Der Welscha follt umma, hobnsa gsog. Dear orschiga Welscha kannt olle Hundsgeböt  kommunischtisch wearn und noar geahts zua, as wia af Wian untn oder en Ungarn , Pöln und Russlond, wö der Russ ischt. Noar earscht ischt der Teifl lös, hobn di Leit gogg, weil der Russ kennt do nicht, dear derschiaßt olles ,wosn in Weg ischt und siischt veschleppeter di Leit noch Sibirien ummen. Außerdem hot der Russ iatz ah schün die Atombompa und nit gött der Amerikaanar. Und werfn tiansesa  ah, wenns sein miaßat. Sögor di Hoamkeahrar ausn Dörf,diasa ausgekennt hobn, hobn Sörga gkop, wos noar sein wearscht, wenn der Italienar ummafollt, wia holt gewähnlich, wenns haarig wearscht, woascha wöll. Ischt jo olbm nö asö gewesn  mitn Italienar.Ober iatz sechnses jo selber, dia groaßn Siegar vön Weltkriag,wen sesa do eingetun hobn, hots gkoaßn. Di Leit en Dörf hobn longsum meahr ungfongen ze pölitisiarn, wenn man vö der Atombompa ogsechn hot.

Di Atombompa ischt nö gonz jung gewesn und der Russ hotsa wia gsogg ah schün gkop, nit gött meahr der Amerikanar alloana. Zearscht hats heargsechn, dasses der  Russ nit zommgebrocht hat, an Atombompa ze bauen, noar hobn Gscheida meahrsch Gegntol behauptet. Di Reda ischt gallign gewesn derfun, daß der Amerikaanar di Atombompa glott würft, weil derar scheißtsa do gor nicht, wia af Japan entn. Ear hotsa jo schün amol gewörfn, do entn af Japan, wö noar olles hin gewesn ischt. Na, ear würftsa nit zearscht, hots noar meahr gkoaßn ober der Russ würftsa selber bedenknlös,weil den sein seina und di ondrign Leit scheiß egal. Mei Liaber, hot man do schiana gschaug, dass der Russ ah di Atombompa hot und nit gött der Amerikanar alloana.Ongeblich hots sölln nö bessara Atombompn gebn, dia nö meahrar ausgebn sölltn, iberhaup, wennsa af teiflisch gschleiniga  Raketn draugscheckt wearn. A sella Zuigg war jo dearmoßn rasant, dasses koa Auskemmen meahr geit, wös nieder geaht.

Nochn earschtn Schrekkn hun ih mi  holt gallign gor nimmar ausgekennt, wella Atombompa di richtigara oder bessar gsogg, di gerechtara ischt , dia man würft, weil hin seinmer dörscht gewiiss olla, hobn di Derwoxnen  gsogg. Ba der friagarn  Weltkriagsbompnwerfarei hots gött Schtoanach derwuschn in der Nächnd, des hobmer jo gekennt. Ober desmol warsch ba ins in Dörf ah gfaalt,weil di russischa Bompa kimmp mit ar Raketa derhear, du sigscht nicht und hearscht nicht, afamol tuats en Tuusch in an Oarscht und aus ischt olles, weit und broat. Do hilft koa Flak, koa Sirena und koana Jogdfliagar, do geahts gaach olles und hin bischa. Wennda nit glei hin bischt, noar verrekkscha a poor Johr schpatar an ar sellan Schtrohlung ,hobnsa gsogg, dias friagar nö nia gebn hot. „Radium attraktiv“ oder asö ähnlich söll des Zuig hoaßn und söll ibrol dürchkemmen und mindegschtns  hunderschttausnd Johr hebn, bisses meahr verschwundn ischt aus olln. Außerdem sölls vö dear Strohlung ah nö Kälber ohgebn mit zwoa Käpfa, wenn di Kiah nit glei schün hinhudern voarn Kälbern. Vö Pöppelar mit zwoa Käpfa hot man ober decht nö nia eppas gkearscht. Do ischt en oltn Nochborn, dear in erschtarn Kriag af der Isonzofront gekämpft hot, s Gas nö vällig bessar voar kemmen, as des verdommpa Atom zommp seir Strohlung. Vö dear riakscha nicht und sigscha nicht und schmekkn tauscha ah nicht, eppar gonz onderscht, as wias in di friagarn Kriaga gewesn ischt, mit den Gas. Dessn war jo dergengnd jo a Gornicht gewesn, hot der olta Isonzovetran gsogg. O mei, hotter gsogg, wenn schün olles hin ischt, noar is bessar, wenns glei ischt, as asö voarzua.

Di Atompompa  hots  Dörf veränderscht. Miar sein olla longsum Schpezialischtn woarn fir Atompompn und ondriga, kritischa Hellsechareien.  Und decht hat mans gonz jo nia genau wissen kennen, wosn do eppar nö einfolln wearscht, en di groaßn Siegar vön Weltkriag, en dia Öberlumpn. Man hot voarzua geglabb, si wissns selber nit, ze wosa dia Atombompa hobn. Gött s Viicha zommp di Hennen und di Schofa, di Goaßa nit ze vergessn, hobnsa vö dear Auregung in Dörf und ibrol umenonder nit unschtekkn lossn. Ins Kindern ischt des Geteasa iber des Atombompnzuigg gallign a ze loppat woarn, daß mer voarzua augkeahrscht hobn, ins dervoar ze fürchtn. Miar hobn gewisst, daß  die Fronzösn zommp di Amerikaanar derbei ah draugiahn kanntn. Noar wearnsa wöll auhearn, mit den  Plunder ze heisl, bissarn gallign selber en di oagnen Prozzn explödiarscht. Wos kimp, des kimp. As wearscht wöll  eppas sein. Ober! und dorauf is unkemmen,af der ondrign Seita ischt af Schlog und Fool der  Italienar  drau und drun gewesn meahr ummezefolln. Do war der Russ jo glei gött  meahr a poor Kilometer  vön insrign Dörf wegk mit seir Atombompa. Des hot en die ondrign Siegar iberhaup nit gepasst und sie hobn  glei hinter der italienischn Grenza  af der insrign Seita  mittlat dürchs insriga Dörf  und in die Felder außn militärischa Moßnohmen ergriffn. Di oltn Hoamkeahrar hobn hoamlar gelocht iber dia teppatn Amerikaanar und Engländar,diasa nochn Kriag ibern Tiisch ziachn hobn lossn. Wos ischt iatz ober nachnar gelegn, as glei hintern insrign Dörf a riesgs Munitionsloger unzelegn ? Des ischt völlig iber Nocht possiarscht. Do sein Bautrupps kemmen, hobn an Haufn Felder und a bissela an Wold mit an hoachn Schtochldroht eingezeit und Schtroßn durchgelegg. Noar hobnsa Baraggn und Punggar gebaut und Wochturnder mit Scheinwerfar in olla Richtungen. Nit, dassa eppar glabscht , dia Fronzösn hatn do longa gfrogg, öbsa die Felder nemmen derffatn, jo na! a Zaun ummar, a teiflischer und koa Schwonz hot do meahr eign terffn vön Dörf. Außn afn Zaun hobnsa ibelor groaßa Schildder ugn gkängg, wö drau gschtondn ischt „ Militaire defense dentre „ oder asö ähnlich, wos woaß ih, wos ober sövl gkoaßn hot, wennda do eign geahscht, noar derschiaßnsa di ungfrogg, bissa au und au durchlat bischt. Do war di Atompompa jo a Dreek dergegnd gewesn, ba dearschn hascha jo mindigschtns nicht gschpiirscht. Und wörum des Gonza?  Gött wegn den Italienar, sella  sog ihder holt, gött wegn  densn, den Hund, den orschign! Hot man gsogg.

Wösa des Miltärloger ferschtig gkop hobn , di Fronzösn, noar is  earscht lös gongen des Fuarwerch und Gschtrampl. Do seinsa Tog fir Tog mit gonza Loschtautökolonnen derhearkemmen, mit diasa lauter Munition gfiahrscht hobn.  Do hots gkoaßn ausschtelln, siischt hatnsan  glott ibern Haufn geriitn. Die Baurn hobn miaßn aupassn  af der Schtroßa ban Fuahrwerchn mitn Viicha. Oh meina Giata, hobn di Leit en Dörf gsogg, wösa dia Zuagänga gsechn und earscht verschtonddn hobn, do fliagmer olla zommpn  Dörf undn gonzn Plunder weit und broat in die Luft, wenn do innen in den Logar amol  eppas lös ischt und wenns gött s kleaschta Krachl ischt. Bis af Schprugga außn kannt des gonza Dörf  fliagn, zommp Viicha und Leit, ba dia Munitionsmassn!  Fir inseroan vö die  Kinder war a sellas wöll ah a teiflisches Ungschicht gewesn, wenns ban Explödiearn a riesigs  Löch augerissn hat und mir in tausnd Fetzn derrissn woarn warn. Dia zwoa  Kilömeter bis zen Loger spieln do iberhaup koa Rölla, ba sövl Munition, dia di Fronzösn do hingfiahrscht hobn  und di Amerikaanar hobnen derbei ah nö gkölfn.

Wia iber Nocht ischt meahr di Kriagsongscht do gewesn und desmol hots heargsechn, derwischts olla, Feind und Freind weit und broat. Olles wegnen Italienar, weil dear schtantapee kommunischtisch wearn hatn kennen oder welln und der Russ hotsa selber ausgsucht, ba wenar ungfongen muaß mitn vedommpn Kommunischtischmochn. Asö is jo ah in der Brottiga gschtondn,öb des di Baurnzeitiga gewesn ischt oder di Stadt Göttes odersch Kürchnblattl, ibrol ischt man zen gleich Ergebnis kemmen. Zearscht kammatn di oan drun, noar di ondrign,woaß wear des ah gewesn ischt und zeleschta kemmen miar en Dörf do drun zen Kommunischtischwearn. Noar guata Nocht, noar ischt der Serggl banonder. Dörscht wearscht en di Baurn a niads Fleckl Feld und a niads Schtikkl Viicha wegkgenmmen. Ban Gschürra  und ba di oltn Heiwagn und Schliittn hot mans nit gonz genau sogn kennen, öb des der Kommunismus nit ah nö wegknimmp. Af olla Fälla, woasch wöll, is dörscht mitn Glaabn und der Kürcha aus. Nö letzar vällig wursch wearn , as wia ba di Nazi, hobn di Leit beförchtn, weil ins Kattölikkn tribeliarnsa en örgegschtn. Des hot man gewisst. Derbei sölln, wos hoaßt sölln?  miaßn! hots ba ins in Dörf gkoaßn, die Kommunischtn vö der Kürcha ausgschlössn wearn und ah nit kattölisch begrobn wearn terffn. Dia kemmen  gerodawegs zundrigscht ogn in di glianigschta Hälla direkt af Schpiizgaul derho, dia verkemmenen Kommunischtn, dia Verbrechar olla mitanonder, noar hobnses, wosn verdiaht hobn!

Miar Kinder hobn olbm geglabb, dasses af Italien innen nia sella göttlösa Kommunischtn gebn derffat, weil jo decht der Popscht af Rom ischt. A Popscht hat asö a seisches Zuigg jo decht auderhebn miaßn, ze wos ischtran siischt der Popscht ?. Nicht dergleichn, hots heargsechn, richteter aus, der Popscht. Do muaß schün glei di Atombompa hear, dia riisn Gfohr auzehebn. Miar hobn holt in der Kürcha firn Weltfriidn gebetet. Ah eppas. Wenn des ze wiag  gewesn war, noar hat der Pforrar sicher  an Bittgong ze der Antoniuskopella ungsogg. Der heiliga Antonius ischt zuaschtändig  derfir, wenn man eppas sucht, woascha wöll. In Friidnszeitn hatter en di oltn Jungfern an Löter suachn helfn sölln,ober desmol? no jo, en Friidn ze finden, war jo nit gött schlecht gewesn, ze dearschn Zeit. Völleicht hot der Pforrar derfun deretzwegn Obschtond genommen vönan Bittgong, weil man do decht längara Zeit af der oazign Schtroßa gongen war, dias fronzäsischa Militär eventuell  gaach zen Kriagfiahrn gebraucht hat, wenns lös gongen war do innen af Italien. Des hat kennen af Schnool und Fool der Foll sein, wias heargsechn hot. Ischt jo ah verschtändlich und gscheidar  gewesn, daß der Pforrar  mit ins Bittgängar sicher nit en Weg schtian hat welln, wenns um di Verteidigung vön heilign Lond Tiröl gongen war. Ih  selber hat ban Bittgonggiahn miassn, wia olbm, ols Muschtront mitn Kreiz voar un giahn. Wia ih do ausschtelln hat sölln, mittlat af der Schtroßa, wenn afamol a Haufn  Militärautö derhearkemmen war weiln Bittgonggiahn , des hat ih nit gewisst,weil links und rechts vö der Schtroßa sein jo Zaina gschtondn. Jo und wohin noar mit den Kreiz en der  Gaacha?  Völleicht gor  en Gekreizigtn Herrgött ins Feld derho werfn, in hoachn Bögn?  A na, sella wöll nit. Wia schaugatan des aus!

Bittganga  hot man siischt viil gemocht en Johr, asö a siebn, an ochta, ibrol hin holt, wö a Schteigl gongen ischt, ze ar Kopella. Man ischt ze der Annenkopella, ze der Jösefskopella,Annenkopella und ze der Barbarakopella gongen. Jo und ah afn Berg augn zen oltn Mogdalenkürchl. Dörscht hot man ober decht eppas zessn mitnemmen miaßn, weil des war siischt ze weit gewesn, hin und hear. Ban Bergsegn do hun ih mi ah ausgekennt ols Muschtront. Ih bin öft mitgongen, ober nit en Muschtrontngewond, do bin ih en Zivil gongen,weils Muschtrontgewond ze schiana gewesn war.Ih hun ols Muschtront ausgkölfn, s Gebetbiachl ze trogn und af di Gebeta vön Pforrar ze ontwörschtn. Di Schtöla hotsa der Pforra selber getrogn, der Monn Göttes. Kreiz hot man do koas mitgenommen, gött sei Donk,weil dürchn Wold derhau dermit, do hasche di gött schtändig verhaschplt.

Selber, um ban Kriag und die Fronzösn ze bleibn, woascha wöll, hobmer ols Besiigta jo koana Söldotn meahr hobn terffn, weilmer ihnen zeviil hittlarisch gewesn sein friagar und en di insrign Schitzn hobn di Siegar, sicher ischt sicher, di Gewehrlaifa ohgschniitn. Di Schitzn selber hobn jo  a Zeit  nochn Kriag jo nit ausrukkn terffn, wegnen verloarnen Kriag und gött mit an schiana geputztn Schitzngewondd  und weißa Wadlschtrimpfa alloana hot man wöll ah nit Seita an Seita mit die Fronzösn in an sellan gfahrlan Kriag  gegnen Italienar giahn kennen. Iberhaup, wenn di Schitzn  gött mit Plotzpatronen schiaßn hobn terffn. Völleicht hobn di Fronzösn di Tirölar Schitzn nö aus Andres Höfarsch Zeitn ols Parschtisanen ungschaugg?  Iatz söllnsa di Fronzösn selber den Serggl mochn, mit dear Kriagfiahrarei gegn die verdommpn Kommunischtn, hobn di Leit ze reecht gsogg und si sölln inseroan a Ruah lossn dermit, weil desmol schaugn miar zua. Noar wearschts wöll  reecht sein.

Man hot  jo gewisst, daß ba di groaßn Wohln  in Dörf asö a zwoa doiga Hundliga  olleweil glott kommunischtisch gewählt hobn. Des hot en Pforrar und en die Beetschweschtern taamisch geörgerscht. Ober a jedsmol sein zwoa Kommunischtn augschiin in der Wohlunzoaga. Ma, hobn do di Leit vö di ondrign Dörfer afs insriga Dörf oargschaug, bissa gallign selber anetlana ausgeköchta Kommunischtn und nö meahrar zommgebrocht hobn ba ar Wohl. Do hobnsa ober noar wöll gschaug as wia a söa verschtöchnder Minach, dia vö den Nochbordörf. Ober wia derwischn dia Burschn? Man hot holt amol zearscht gschaug, wear der Sunntigs nit in di Kürcha geaht oder wear asö eppas Ähnliches gsogg oder getun hot, wia di Kommunischtn. Verdächtig ischt  sögor schün gewesn, wenn man af die Kommunischtn nit gschumpfn hot. As hotsa vö dia zwoa Krippl ober niamat selber verrotn. Iberhaup, hobn di meischtn Leit in Dörf jo nia an richtign Kommunischtn gsechn und ungsechn hosches en dia Tölbm a meahr nit. Do tua und fong un  asö a zwoa ausgsötnda Kommunischtn ze beitl und ze bekeaahrn! Do richtescha nicht aus. Gallign hobn die Leit a gött meahr driber gelocht, weil olbm hoorschorf genau  zwoa  sella  ausgfuxta Singgelar kommunischtisch gewählt hobn. Nit oar is gewesn und nit drei, na, zefleißa  genau zwoa. Dia sein ins johrelong gebliibn, as  wenn  mansa geloapet oder gselcht hat. Man ischt ober af der ondrign Seita in Dörf ah amol glei ols Kommunischt oder Sözi gschumpfn woarn, wennda gött a bissela a selbschtändiga Moaniga vertretn hoscht oder wenn Leit auswärschtz orbatn gongen sein und eppas gsogg hatn, wos en Leitnen pölitisch nit gepasst hat. A Sözi ze sein ischt s Gleicha gewesn wia a Holbkommunischt ze sein, weils meischtns  Eisnbohnelar gewesn sein. Sözi hobns nit leicht gkop en Dörf. Man hotsa gött mit Miah und Noat der Sunntigs in der Kürcha innen geliitn. Di Baurn hobn en di Sözialischtn oder en di Orbatar oan ums ondriga Mol di dreißgar Johr anen Krogn gewinscht, wösa nicht ze fressn gkopp hobn. Desmol wurnses ihnen schün zoagn, wenn meahr sella Zeitn , wia in di dreißgar Johr derhear kemmatn. Und sella Zeitn kemmen gewiiß meahr amol, do brauch man gött ze worschtn. Sella wöll, gött ze worschtn. In Würklichkeit sein  a poor Baurn en di ehemolign Knechta und Dirnen feid  gewesn derfir, dassa nit längar um wiag Luahn ba ihnen georbatet hobn und schtott dessn in an auswärschtiga Orbat gongen sein, dassa ah a Familie derholtn hobn. Dia Moaniga gegn Orbatar oder Orbatsbaurn hobn ah an etlana hoacha Baurnpölittikar af Schprugga aussn vertretn. Dia hobn olleweil nö asö getun, as wenns nö an Andreas Höfar gab,wö Tirölar, Baurn und Kattölikkn oan unds gleicha  gewesn sein und wear dees nit einsiicht ischt holt oanfoch a Sözialischt,die eh nicht hobn. An sellan Todl ols Sözi oder gor ols Holbkommunischt bischa nimmar glei lös woarn, woascha wöll. S Gleicha is gewesn, wennda  mit Brilln der Sunntigs in die Kürcha gongen bischt, noar bischa a Gscheidlig  fir dei Lebtog gewesn, dear eigentlich in an  Dörf nicht ze suachn hot, weil, wia schauggan dees aus ?

En di Fronzösn sein dia zwoa Dörfkommunischtn und des Gereda vö di vermeintlichn Holbkommunischtn in Dörf gleich gewesn, weil si sein mitn Logerausbauen und bewochn örger beschäftigt gewesn. In Loger, des man  ba ins af Goltschein innen gkaßn hot, hobnsa an groaßn Schtoan wegkgschössn, dearn en Weg gewesn ischt , ba ar Kurva fir di ihrign Loschtar. Dear Schton ischt eppas Bsundersch gewesn. Ear hot Geignschtoan gkoaßn, weil af der Voarderseite zen Weg hear a Geiga drau gewesn ischt,oder wos gleigger dernoch ausgschaug hot wia a Geiga. Dia Geiga hot der Soga noch direkt vön Tuifl heargschtomp. Voar vieln hunderscht Johrnen ischt amol do a Goschthaus gschtonddn, wö di Leit ghuarscht, gsöffn und geläschterscht hobn. Noar ischt der  Tuifl persönlich kemmen, verkeidet ols Geigar,woasch wöll, wiasesa vö an Tuifl gkeahrscht  und hot di  Leit ze nö meahr Sinddn verloatet. Noar, wö die Sinddarei genuag gewesn ischt, ischt der Tuifl voarsch Haus gongen und hot sei Geiga  an den Schtoan gschlogn unds Goschthaaus ischt mit olla Sinddar grodawegs derhogfohrn in die Hölla. Ober af den Schtoan, wöar di Geiga draugschlogn hot, issa afamol eigngemeißlt gewesn fir olla Zeitn. Deretzwegn hot man ze den Schtoan Geignschtoan gsogg. Miar Kinder sein friagar schün öftar zen Geignschtoan gongen ze schaugn und drau umenonder ze kraxl. Gonz wöhl ischt ins ober nia gor asö gewesn,woasch wöll, wegnen Tuifl. Ba der Dinkl hatmer ins jo söwieasö nit getraut in dear Gegnd ummar ze schtrawanzn. Man woaß jo nia genau, wöar ummegehat dear Hund vö an Tuifl, dear vermoledeita. Afamol  hobnen ins  di Fronzösn glott gschössn, den Geignschtoan, dear a poor hunderscht Johr leicht an Plotz gkop hot do innen af Goltschein.

Af irgnd a Orscht und Weisa hot der Geignschtoantuifl jo decht ah fir di Fronzösn sei Würkung getun, weilsn jo en die Luft gschössn hobn. Sie hobn des Loger bewochn miaßn, Tog und Nocht, unan Enda. Des ischt a longweiliga Ongelegnheit. Gallign hobnsa ungarischa Bewochungssöldotn ins Loger getun, denen ober  s Saufn liabar gewesn ischt und dia olla Hundsböt ins Dörf kemmen sein in di Goschthaiser ze saufn wia di Lächer. Do hobnsa mit di Dörfmander ungkepp ze schtreitn. Di  insrign Läter hobnsa des nit gfolln gelot und  hobn di krawalatn Ungarn versöhlt, dassa in koan  Schuach meahr eigngepasst hobn. Die Ungarn  hobn Verschtörkung  ausn Loger gkölt zommp dihrign Woffn. Di meischtn Ungarn hobn Loger Loger sein lossn und sein  zommp der Montur und di Pischtöln ins Dörf gfohrn ze raafn. Mei Liaber, ober iatz is augongen en Dörf. Di doign Mander in Goschthaus hobnsa nit gförchtn, weil viil derfun jo in Kriag gewesn sein und denen hot a Schiaßarei nit bold amol eppas ausgemocht. Di doign Mander hobnsa in der Dinkl mit Zaunlottn oder an siischtign Help bewoffnt und hobn aus der Dinkl aussar di rabiatn Ungarn verdröschn. Inser Mama hot glei di Haustira zugschpörscht, dass koa söa Ungar zins eijarflichtn kannt, weil di Dörfmander hobn di bsöffnen Ungarn in Brunnen voarn insrign Haus eign gewörfn. Noar hobnsa kennen gedeakn in ihrign Sud. Ober die fronzäsischa Miltärpölizei ischt gallign kemmen derhear. Sie hot die Schtreithana ausnonder getun und glei amol a  poor Mander mit an Käfigwogn af Schprugga gfiahrscht. Ungarn und Doiga. Do is noar ze an Prözess kemmen und si hobn en oan oder ondrign vön Dörf a poor Munat eingschpörrscht.Di Fronzösn hobnsa af des augn noar des Loger bessar bewocht.

Voarzua ischt der Italienar wöll ah meahr ze Sinnen kemmen und man hot des  Loger longsum  meahr augelossn und en greaschtn Munitionsplunder ba Tol derhausgfiahrscht. Gegns Enda hot des Loger di insriga B- Schendarmerie bewocht. Zelescht sein die Zeina rund ums Loger ummar ogerissn woarn  und s Meischta ischt a Dörfsiedlung woarn, wos amol a Munitionsloger gewesn ischt.

Asö wiasa kemmen sein di Fronzösn, seinsa meahr gongen ausn Dörf und  miar Kinder  sein meahr a Owexlung örbmar gewesn. Derfir hun ih ober in Summer afar Olba ghiatet. Do is weilnweis longweilig gewsn, ober wenn di Schmugglar vö Italien außar kemmen sein af di Olba, noar is meahr decht a wiag zuagongen. Denen hobn di oan oder ondrign Baurn  a Viicha verkaft und des hobnsa gkölt und iber die italienischa Grenza af Sidtiröl derhein getriibn. Do hosche di nit derwischn lossn terffn, noar hoscha an Haufn Geld verdiaht. Di  Schmugglar hobn sögor ah mit ar Schiaßarei vö di Finanzar rechn miaßn. Ober in der Nocht sein olla Kotzn schworschtz, hobnsa gsogg, di Schmugglar, do siicht man nit asö genau und dürch seinsa. Wenn mansa  amol gschtellt gkop hot, hobnsa s Viicha  verloarn und selber seinsa eingschperrscht woarn. Des ischt s Risiko hobnsa gsogg, di Schmugglar, öbwöhlsa die Finanzar getikkt und genaarscht hobn, wös gongen ischt. Ober decht war di gonza Soch nit asö ungfahrlar gewesn. Zins Hürschtn hobnsa gsogg, dassmer niamatn eppas sogn derffn, dass do eppar kemmen war a Viich ze höln und dermit ibersch Jöch ze giahn.  Zwischn Baurn und Schmugglar ischt di Soch wöll ogkondlt gewesn. Totsächlar sein  gallign asö hoamlar anetlana Finazar gschmörgaz amol ums insriga  Viicha ummargschlichn und hobn gschaug mit di Guggar. As hot olln Unschein noch eppar di gonza Socha verrotn untn en Dörf. Hot jo oar en ondrign koan Schilling ze viil vergundet, woascha wöll, wias holt olbm gewesn ischt. Miar hobnsa ober decht gsechn, di Finanzar. Miar hobn asö getun, as wissatn miar vö nicht und niamatn . Miar Hürschtn hobn ins deppat gschtellt und nicht gsechn und gkearscht vö Schmugglar oder sella Leit in der Gegnd. S insriga Viicha ischt olles banonder, do kennensa wöll zähln. Außerdem hobmer di gonza Kutta unauffällig ibrol af der Olba ummenodergetriibn. Di Briader vö Finanzer sein mit der ihrign Zählarei  a jedsmol af an ondriga Onzohl vö Viicher gkemmen. Gallign hobnsa ins geglabb, dass koa Schtikkl meahrar oder wianigar do ischt, as miar olleweil gsogg hobn. Wiavls voar a poor Toga gewesn sein, hobnsa jo eh nit gewisst. Dia Loppn, as wennmer nit gonz genau gewisst hattn, wiavl Viicha miar jedn Tog af der Olba gkop hattn ze hiatn. Wösa noar dürch gewesn sein, hobmer eggerl gsogg und af di näkschtn Schmugglar geworschtet, dia ins Buabn Weinperlar vö Siddtiröl außar mitgebrocht hobn oder a poor saura Zuggerlar derfir, dass mersch Maul hebn gegn Schendarbm und Finanzar.

Asö oder af a ähnlicha Orscht und Weisa hobmer in Dörf  nebnen nörmaln Leben di Fronzösn und di Marökkar  iberschtondn. Gallign sölln di Marökkar derhoama untn in der hoaßn Wiaschta selber ungfongen hobn af di Fronzösn ze schiaßn, bissesa gallign komplett aussngschmissn hobn ausn ihrign Wiaschtnlond, do entn ibern Meer. Des ischt in Radio gsogg woarn. Noar hobnses gkop, dia gschprissnen Fronzösn. Wos aus di Mulli woarn ischt,af dia ins  Kinder die Marökkar augngkökkt hobn, des hobmer niameahr derfrogg.